Bầu Thượng Viện Mỹ: ‘‘Yếu tố Trump’’ góp phần làm hai ứng viên Cộng Hòa tại Georgia thất cử (Phạm Trần | Trọng Thành – RFI)
Ngày 05/01/2021, tại bang Georgia, Hoa Kỳ, đã diễn ra cuộc bầu cử bổ sung hai thượng nghị sĩ. Trước thềm bầu cử, thăm dò dư luận cho thấy khoảng cách giữa các ứng viên phe Dân Chủ và Cộng Hòa tại đây rất sít sao.
Theo kết quả bỏ phiếu chính thức vào hôm qua, 06/01, hai ứng cử viên Dân Chủ, ông Jon Ossoff, 33 tuổi, nhà báo điều tra, và ông Raphael Warnock, 51 tuổi, mục sư người da màu, đã đắc cử.
Trả lời RFI Việt ngữ, nhà báo Phạm Trần (Washington) nhận định là các can dự của tổng thống mãn nhiệm Donald Trump vào cuộc tranh cử tại Georgia, thay vì đem lại lợi thế cho hai ứng viên Cộng Hòa, Kelly Loeffler và David Perdue, đã góp phần quyết định vào thất bại của họ.
Nhà báo Phạm Trần (Washington)
RFI: Xin ông cho biết đánh giá sơ bộ của ông về kết quả bầu cử này.
Nhà báo Phạm Trần: Bang Georgia có truyền thống, từ hàng chục năm qua, luôn thuộc về đảng Cộng Hòa. Các thượng nghị sĩ, chính quyền địa phương, các chức vụ dân cử phần lớn đều do đảng Cộng Hòa kiểm soát. Lần này, việc hai ứng cử viên của đảng Dân Chủ đã thắng cử có một ý nghĩa hết sức quan trọng. Mười năm trước đây, đảng Dân chủ chiếm đa số tại Thượng Viện, nhưng sau đó đã mất Thượng Viện vào tay đảng Cộng Hòa. Việc đảng Cộng Hòa kiểm soát Thượng Viện từ 2010 đã gây rất nhiều khó khăn cho chính quyền của tổng thống đảng Dân Chủ Barack Obama. Kỳ này, khi đảng Dân Chủ thắng được hai ghế ở Georgia, khiến cho đảng Dân Chủ có được 50 phiếu, tức ngang với 50 phiếu của Cộng Hòa. Nhưng theo Hiến pháp Hoa Kỳ, phó tổng thống đảng cầm quyền, bà Kamala Harris, khi có những quyết định bỏ phiếu quan trọng (mà hai bên ngang bằng phiếu nhau), thì với một một phiếu của phó tổng thống, kiêm chủ tịch Thượng Viện, bên Dân Chủ sẽ có 51 phiếu. Thành ra, mọi việc mà tổng thống đắc cử Joe Biden dự trù làm trong vòng bốn năm tới sẽ dễ dàng được thông qua.
Vì sao hai ứng viên Dân Chủ giành chiến thắng trong cuộc bỏ phiếu được đánh giá là rất khó này, tại một bang căn cứ địa của đảng Cộng Hòa ?
Có một vài yếu tố. Thứ nhất là, trong cuộc bầu cử Quốc Hội nói chung và riêng kỳ bầu cử bổ sung tại tiểu bang Georgia này, số cử tri da màu, tức người Mỹ da đen gốc Phi châu, đông chưa từng có. Điều thứ hai là những thành phần thiểu số, trong đó có người gốc Việt, người gốc Nam Mỹ, cũng đã dồn phiếu cho phía Dân Chủ. Yếu tố thứ ba, là những thành phần cử tri Cộng Hòa, được gọi là Cộng Hòa « độc lập », hay « ôn hòa », sống ở các vùng ngoại ô của các thành phố bang Georgia, có những suy nghĩ khác với các cử tri gọi là « cực đoan », hay người ủng hộ lập trường cứng rắn của đảng Cộng Hòa ở thành phố.
Theo những thống kê mới nhất, tôi nhận được, thì hoặc họ không đi bỏ phiếu kỳ này, vì không hài lòng với các ứng cử viên Cộng Hòa cũng như với ứng viên Dân Chủ, hoặc có một thiểu số đã bỏ phiếu cho ứng viên Dân Chủ. Việc này có đóng góp nhiều vào thắng lợi của hai ứng viên Dân Chủ. Trong chuyện này, có yếu tố đóng góp của ông Donald Trump.
Ông Donald Trump thuộc đảng Cộng Hòa. Các viên chức, thống đốc, phó thống đốc, các viên chức cao cấp ở Georgia đều thuộc đảng Cộng Hòa. Tuy nhiên, ông Donald Trump đã có những hành động, cũng như những lời nói không được thuận lòng đối với các vị dân cử ở bang này.
Cuối tuần vừa rồi, ông Donald Trump đã có cuộc điện thoại trong một tiếng đồng hồ với ông tổng thư ký của bang này, khiển trách, thúc dục, cũng như dụ dỗ ông ấy làm sao để lấy lại được trên 11 ngàn lá phiếu chênh lệch, để tổng thống mãn nhiệm có thể đảo ngược kết quả ở Georgia. Nhưng các viên chức ở Georgia đã bác bỏ, dù họ là người Cộng Hòa. Họ nói thẳng với ông Trump là những con số, hoặc những tin tức đưa ra, để kết luận bầu cử có gian lận là không đúng sự thật.
Chính vì tin đó lọt ra trước bầu cử Thượng Viện diễn ra ngày thứ Ba, thành ra dân chúng ở tiểu bang có vẻ như bực tức, cho rằng ông Trump coi thường quyết định của cử tri trong cuộc bầu cử tổng thống 03/11/2020, và hạ thấp giá trị của lá phiếu của họ. Một số lớn đã bực mình và dồn phiếu cho đảng Dân Chủ.
Xin ông giải thích thêm về tác động của « yếu tố Donald Trump », góp phần quyết định vào thất bại của hai ứng viên Cộng Hòa ?
Yếu tố Donald Trump đã đóng một vai trò hết sức lớn trong việc làm hai ứng viên Cộng Hòa thất cử. Chính cựu ứng viên tổng thống đảng Cộng Hòa, thượng nghị sĩ Mitt Romney, nói hôm nay (06/01/2021), rằng theo ông, ông Trump đã có những hành động khiến hai ứng viên Cộng Hòa thất bại. Một số chính trị gia Cộng Hòa khác cũng có quan điểm tương tự. « Yếu tố Donald Trump » trong cuộc bầu cử Georgia là không thể phủ nhận được. Yếu tố đó khiến đảng Cộng Hòa bị phân hóa càng ngày càng rõ rệt.
Có nhiều nghị sĩ, dân biểu Cộng Hòa không muốn liên hệ với ông Trump trong cuộc bầu cử năm ngoái. Khi tranh cử, họ đi vận động độc lập, không muốn dính đến ông Trump, mặc dù họ muốn đảng Cộng Hòa, đảng của họ ủng hộ họ, nhưng họ không muốn có mặt ông Trump trong các vận động tranh cử. Nhiều ứng viên Cộng Hòa đắc cử không cần sự có mặt của ông Trump, ngược lại hai ứng viên Cộng Hòa ở Georgia săn đón kỹ lưỡng, xuất hiện thường xuyên trong các cuộc vận động tranh cử của họ.
Chính vì sự xuất hiện thường xuyên của ông Trump, cùng với những lời chê tránh cử tri ở các địa phương của họ là « bầu cử gian lận », đã làm cho các viên chức Cộng Hòa ở các địa phương cũng bất bình. Huống chi là các cử tri ! Mặc dù họ trung thành với đảng của họ, nhưng họ rất lấy làm khó chịu, khi một ông tổng thống, người lãnh đạo đảng của mình mà cứ chỉ trích mình, mà không có bất cứ bằng chứng nào cả.
Xin cảm ơn nhà báo Phạm Trần.
==================================
